معرفی نمونه بازى هاى بومی و محلی استان اصفهان

نمونه بازى هاى استان اصفهان:

- چوقاپى:

یکى از بازى هائى است که در استان اصفهان متداول بوده و هم اکنون نیز در بعضى از مناطق این استان (نقاط روستائى بیشتر) انجام مى شود، نمونه این بازى با تفاوت هاى جزئى در برخى از استان ها نیز رایج بوده است، در تهران مشابه این بازى "الک دولک" نام دارد.

- آپوست بره:

یکى دیگر از بازى هاى به ویژه روستائى مناطق استان اصفهان آپوست بره مى باشد. بازى گروهى است و بین دو تیم با نفرات مساوى انجام مى شود. عده بازیکنان هر تیم ۵ نفر است.

- اوستا سلامى:

به صورت تک گروهى انجام مى شود، این بازى به محل چندان وسیعى نیاز ندارد حتى در کوچه هاى روستا و میدان گاه هاى آن و دیگر فضاهاى آزاد مى تواند انجام شود، بازى هیچ گونه وسیله و ابزارى نمى خواهد.

- جفت جوالدوز

- اوستا خرت نلنگه

- شله گرمه:

بازى گروهى است که بین دو تیم با نفرات مساوى انجام مى شود، هر تیم شامل ۵ نفر مى باشد.

- چپق چاق کنى

- سه سال سنگى یا دست به چاله

- توک پلى (توک چوق زنی)

- کالنگ لنگى:

بازى گروهى است که بین نفرات دوبه دو تا تعیین برنده نهائى انجام مى شود، این بازى نیازى به وسیله نداشته و در محوطه نسبتاً هموارى برگزار مى گردد و به فضاى زیادى نیاز ندارد.

- دست تو سرى

- کمربند بازى

- چوبى و چوق بازى

- کیش بازى یا کیشى

- بالشت بازى

- کشتى محلى کمربندى:

کشتى کمربندى از جمله کشتى هاى محلى است که در استان اصفهان و به ویژه روستاهاى شهرستان فریدن این استان مرسوم بوده و هنوز نیز در بعضى از نقاط رایج است.

 

بازى هاى استان اصفهان عبارتند از:آبد، چارسنگ، آپوست بره، آدک مارک، آفتاب مهتاب، ات متک، اتل متل، استادجملو، الاکلنگ، انگشتان، اوساى کرباس پاره کن، اوستا خرت نلنگه، اوستا سلامی، بازى با چوب، باقالى به چندمن، بالشت بازی، بشکن بشکنه، بیابریم بنه، پلاچفته، پیش پیشی، تاکوچی، تولی، جساخیزک، جن جنک، جفت جوالدوز، جمال جمال، جم جمک، چشم بندوک، چنگ چاله، چنگولک بازى (تاب بازی)، چوقاپلی، حمام بازی، خروس جنگی، خرى سو، خونهٔ شیر، درخونهٔ شاه را آب بپاش، دودی، دوزبازی، سک سک، سورى بازی، سه سال سنگی، شاه دزدبازی، شل کن سفت کن، عامویادگار، قاب بازی، قایم شدنی، کالنگ لنگی، کلاه برک، کمربندبازی، کى بود؟ کى بود؟ من نبودم، کیه کیه درمى زنه، گاو - گوساله - پنیر، گردوبازی، گرگ و گله، گل پنبه، گندم گل گندم، لاک پشت بازی، لپربازی، مرغکى دارم به این قرار، موش از این خانه گذشت، مهره بازی، نخودنخود هرکسى به جاى خود، نون بیار - کباب ببر، یک قل دوقل، هفت سنگ، یک مرغ دارم چندتا تخم مى کنه؟ و ...

   ◊ آفتاب مهتاب

   ◊ اتل متل

   ◊ اوستا خرت نلنگه

   ◊ بازی با چوب (خوانسار)

   ◊ بیا بریم بنه (بنه، نوعی خار است که در تنور میسوزانند) (گلپایگان)

   ◊ جسن جسنک

   ◊ جم جمک

   ◊ حمام بازی

   ◊ خروس جنگی

   ◊ سک سک

   ◊ شل کن، سفت کن

   ◊ عامو یادگار

   ◊ گردوبازی (گلپایگان)

   ◊ لپربازی

   ◊ یک مرغ دارم چند تا تخم میکنه؟

 

کلاه ورک، بازی رایج در روستاهای اصفهان  

 

درست است که برخی بازی های محلی در بیشتر نقاط ایران مشاهده می شوند و حالتی کلی تر دارند اما بازیهای بسیاری نیز وجود دارند که خاص هر منطقه بوده و در سایر نقاط کشور دیده نمی شوند. مطالعه و معرفی این بازی ها از آن جهت حائز اهمیت است که می تواند هم به ما دانشی درخصوص داشته های فرهنگی مان بدهد و هم مهمتر از آن،فرصتی فراهم کند که با کسب آگاهی بتوانیم در زندگی امروز خود و کودکان مان از انها استفاده کنیم و از شادی و نشاطی که بخش جدایی ناپذیری از این بازیهاست بهره مند شویم.

در برخی روستاهای اصفهان، بازی ای به نام "کِلاه بَرَک" وجود دارد و شیوه انجام آن نیز به این صورت است که دایره بزرگی در وسط میدان رسم می کنند ویک گروه ده نفره داخل آن نشسته و گروه ده نفره دیگری، خارج دایره و دور آن می چرخند تا در فرصتی مناسب بتوانند کلاه یکی از افراد داخل را برداشته وفرار کنند. سپس کلاه را پنهان از چشم اعضای تیم مقابل در بین خود به گونهای رد و بدل می کنند که معلوم نشود دست کیست. سپس به محل تعیین شده برای انداختن کلاه دویده و تیم مقابل نیز دنبالشان می کند و اگر بتواند کلاه رابگیرد برنده است و در غیر این صورت، چنانچه کلاه به زمین افتاده و خاکی شود آن تیم بازنده محسوب می شود.این کار را تا 5 بار تکرار کرده وامتیازبندی می کنند.
همان طور که گفته شد بازی ها برگرفته از فضای فرهنگی و جغرافیایی خودهستند و بنابراین هر منطقه ای ارزش ها و آن دسته از مهارت ها را از طریق بازی در اعضای خود تقویت می کند که لازمه زندگی در آن منطقه است. روی هم رفته، بازی های محلی، تنوع بسیارداشته و هر کدام در زمان های مختلفی از شبانه روز و نیز ایام سال انجام می شوند، به جنسیت خاصی تعلق دارند و نیز حالت های مختلف انفرادی و گروهی راشامل می شوند. بازی های محلی، بخشی از سرمایه های فرهنگی ما هستند که علیرغم تنوع بسیار چشمگیرشان امروزه در بسیاری از مناطق کشور در حال فراموشی و نابودی هستند. این مسئله یکی از عللی است که پرداختن به آنها را به عنوان یک موضوع، ضروری می سازد 

 

 

در برخی روستاهای اصفهان، بازی ای به نام "کِلاه بَرَک" وجود دارد و شیوه انجام آن نیز به این صورت است که دایره بزرگی در وسط میدان رسم می کنند و یک گروه ده نفره داخل آن نشسته و گروه ده نفره دیگری، خارج دایره و دور آن می چرخند تا در فرصتی مناسب بتوانند کلاه یکی از افراد داخل را برداشته و فرار کنند. سپس کلاه را پنهان از چشم اعضای تیم مقابل در بین خود به گونه ای رد و بدل می کنند که معلوم نشود دست کیست. سپس به محل تعیین شده برای انداختن کلاه دویده و تیم مقابل نیز دنبالشان می کند و اگر بتواند کلاه را بگیرد برنده است و در غیر این صورت، چنانچه کلاه به زمین افتاده و خاکی شود آن تیم بازنده محسوب می شود.این کار را تا 5 بار تکرار کرده و امتیازبندی می کنند